Aktualności Cyfrowe światy
Dużo się ostatnio mówi o atakach hakerskich, trollach czy sztucznej inteligencji, całkiem niedawno z nagłówków nie schodziła nazwa programu szpiegowskiego Pegasus – w czasie, gdy tak wiele się zmienia, technologia rozwija się w zaskakujących kierunkach – warto po prostu wiedzieć więcej. Dlatego Biblioteka Wiedzy wybrała specjalnie dla was 5 książek poświęconych tym wciąż gorącym tematom.
Pamiętajcie, na bibliotecznych półkach znajdziecie jeszcze więcej książek o podobnej tematyce.
Edward Kącki, Twórcza działalność artystyczna robotów
Edward Kącki specjalizował się w cybernetyce, uczeniu maszynowym oraz sztucznej inteligencji, co widać właśnie w Twórczej działalności artystycznej robotów, jednej z ostatnich książek tego badacza. W dobie, gdy tak zwane generativeAI jest coraz częściej wykorzystywana, warto wiedzieć w jaki sposób komputery „tworzą” nowe kompozycje czy obrazy. Nie jest to opracowanie, które w dokładny sposób wyjaśni działanie ChatuGPT czy Midjourney, pozwoli jednak nam podejrzeć podstawy, które legły u ich konstrukcji.
Kąckiego dużo bardziej interesują tu kwestie techniczne – nic dziwnego, w końcu tym właśnie zajmował się całe swoje badawcze życie – a dużo mniej sama twórczość w ujęciu artystycznym, czy psychologicznym. Jeśli zatem te dwa zagadnienia fascynują was dużo bardziej, to polecamy waszej uwadze dwie inne książki:
- Aleksandra Gruszka, Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski, Błażej Szymura, Trening twórczości
- Krzysztof J. Szmidt, Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych
Susan Schneider,Świadome maszyny. Sztuczna inteligencja i projektowanie umysłów
Refleksja dotycząca tego, co to znaczy być człowiekiem, towarzyszy nam od bardzo dawna, aby w XXI wieku skomplikować się jeszcze bardziej przez konstruowane i programowane przez ludzi „sztuczne inteligencje:”. Czy w przyszłości zyskają samoświadomość? Będą myśleć? Odczuwać? A co – jeśli pozostaną wyłącznie inteligentnymi kopiami, niewykraczającymi poza sztuczne parametry? Czy czeka nas przyszłość posthumanistyczna, jaką odmalowują od lat autorzy i autorki fantastyki naukowej, jak choćby Philp K. Dick w słynnej powieści Czy androidy śnią o elektrycznych owcach? Jak znowu w takim krajobrazie, w którym ludzie i roboty razem współistnieją, rozwiązać kwestie związane z prawną podmiotowością?
Na te i inne pytania odpowiedzi poszukuje Susan Schneider w Świadomych maszynach – książce będącej swojego rodzajem mapą, pomagającą nam rozeznać się w zawiłych dylematach związanych z coraz bardziej postępującym rozwojem samouczących się maszyn. Autorka przekonuje zresztą, że w XXI wieku musimy pochylić się nad tymi zagadnieniami, przygotować się na to, co przyniesie rozwój.
Nicole Perlroth, Cyberbroń i wyścig zbrojeń. Mówią, że tak kończy się świat
Siedem lat – tyle czasu zajęło Nicole Perlorth zebranie materiałów, które posłużyły jej do napisania Cyberbroni i wyścigu zbrojeń, fascynującego oraz przerażającego reportażu o coraz częściej zasiedlanej przez nas w różny sposób cyberprzestrzeni. W 2021 roku Financial Times & McKinsey uznało ją za najlepszą książkę biznesową – między innymi dlatego, że to właśnie firmy, zwłaszcza te funkcjonujące w newralgicznych branżach, jak choćby linie lotnicze, są częstymi ofiarami ataków hakerskich. Dbanie o bezpieczeństwo cyfrowe nie jest dziś luksusem czy nawet koniecznością, a elementem nie tylko korporacji, ale również codzienności każdej i każdego z nas.
Jeśli nie wydarzy się nic drastycznego – raczej z sieci cyfrowych nie znikniemy, a to oznacza, że cyberprzestępstw będzie coraz więcej, bardziej i mniej wyszukanych. Hakerzy – ci, którzy dokonują przestępstw, ale również ci, którzy pomagają łatać systemy bezpieczeństw czy usuwać trudne do zdiagnozowania usterki – zyskują na znaczeniu. Tylko do czego nas to zaprowadzi? Podtytuł książki Perlroth sugeruje, że niekoniecznie do czegoś dobrego.
Jacek Bartosiak, George Friedman, Wojna w kosmosie. Przewrót w geopolityce
W swojej prezydenckiej mowie inauguracyjnej 45. prezydent Donald Trump zapowiadał utworzenie oddziału kosmicznych marines oraz zabezpieczenia w ten sposób bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych w wojnie przyszłości. Takiej, która obejmie nie tylko działania „konwencjonalne”, ale również cyberprzestrzeń, jak również – przestrzeń kosmiczną. To o prowadzeniu wojny ponad Ziemią piszą Jacek Bartosiak i George Friedman, zastanawiając się, w jaki sposób mogłyby potoczyć się podobne konflikty.
Nasza historia eksploracji kosmosu (często szumnie – i w tym kontekście dość znacząco – nazywana „podbojem”) nie jest wcale taka ani długa, ani, wciąż bardzo przełomowa. Patrząc jednak na wyniszczającą eksploatację Ziemi, coraz większe zmiany w obrębie klimatu oraz przeludnienie – być może wszechświat będzie tym kierunkiem, w jakim trzeba się będzie udać. A to znaczy, zazwyczaj, że wielkie mocarstwa zaczną wtedy albo nawet wcześniej rościć sobie prawa także do tego, co znajduje się poza naszą planetą. A co za tym idzie – przeniosą w kosmos nie tylko swoich obywateli, ale również polityki oraz sposoby postępowania. W tym skłonność do konfliktów.
Laurent Richard, Sandrine Rigaud, Pegasus. Jak szpieg, którego nosisz w kieszeni, zagraża prywatności, godności i demokracji
O tym, czym jest opracowany przez izraelskich programistów system Pegasus, w Polsce niewielu osobom trzeba już tłumaczyć. Instalujące się w telefonach jak niechciany wirus oprogramowanie miało pomagać służbom w rozpoznawaniu i unieszkodliwianiu terrorystów – tymczasem stało się narzędziem do walki politycznej. Jeśli nie znamy się na rzeczy, sami go raczej nie znajdziemy, tak dobrze i skrycie lokuje się w systemach naszych urządzeń mobilnych, dając operatorom dostęp do wszystkich zawartych w telefonach danych, również tych pozornie szyfrowanych. Laurent Richard i Sandrine Rigaud w Pegasusie, dwójka często nagradzanych dziennikarzy śledczych podążyła za tajemniczym, ogromnym wyciekiem danych, aby odkryć zatrważającą prawdę o skali wykorzystania tego wojskowego, operacyjnego narzędzia poza ramami, w których działać powinien. To, co odkrywają, każe się nam zastanowić nad kruchością wolności oraz granic, na jakich przestrzeganie się umówiliśmy i jak łatwo można je podważyć.
Po te i inne książki popularnonaukowe serdecznie zapraszamy do Biblioteki Wiedzy.