Aktualności 20. Nagroda Literacka Gdynia: nominacje w kategorii proza
W tym roku przegląd nominowanych Nagrody Literackiej Gdynia, jubileuszowej, gdyż przyznawanej po raz 20., rozpoczniemy od prozy.
Kogo Kapituła zdecyduje się nagrodzić zwycięskimi kostkami, dowiemy się na uroczystej gali organizowanej w trakcie festiwalu Miasto Słowa w ostatnim tygodniu sierpnia. Wtedy też będzie można spotkać się z nominowanymi autorkami i autorami, posłuchać, jak opowiadają o swojej twórczości oraz zadać im nurtujące nas pytania. Nie możemy się doczekać!
Andrzej Dybczak, Las duchów, Wydawnictwo Nisza
Powieść Andrzeja Dybczaka wywodzi się z jego fascynacji Syberią, a dokładniej z poszukiwania informacji o przedmiotach, które w XIX wieku podróżnicy, zesłańcy, ówcześni biznesmeni przywozili właśnie z tego rejonu świata. To właśnie rzeczy sprawiły, że autor stworzył historię o ludziach, do których mogły kiedyś należeć. I właśnie za połączenie wyobraźni ze świadectwami historii Kapituła Nagrody Literackiej Gdynia doceniła Las duchów, szczególnie wskazując na łączenie elementów „reportażu i literatury podróżniczej”, które prowadzą „czytelnika przez tajemnicze obszary syberyjskie”.
Andrzej Dybczak jest antropologiem, dokumentalistą i pisarzem, a Las duchów to jego trzecia książka. Wcześniej wydał Gugarę, reportaż ze spotkania z ewenkijskimi pasterzami reniferów i osobisty zbiór opowiadań Pan wszystkich krów, który nominowano do Nagrody Nike w 2018 roku. To jego pierwsza nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia.
Agnieszka Jelonek, West Farragut Avenue, Wydawnictwo Cyranka
West Farragut Avenue jest trzecią powieścią Agnieszki Jelonek, najbardziej przy tym osobistą, opartą o własne doświadczenia z lat 90., z czasu pobytu w Stanach Zjednoczonych. To przede wszystkim historia żałoby, opowiedziana, jak to już bywa u tej autorki, z zachwycającym wyczuciem językowym oraz narracją, która zmusza nas do myślenia i rekonstruowania losów jej bohaterki. Dlatego też Kapitułę Nagrody Literackiej Gdynia ta powieść ujęła „nietuzinkowym podejściem do tematyki miłosnej” i psychologiczną głębią postaci.
Agnieszka Jelonek poza pisaniem powieści i opowiadań tworzy także scenariusze telewizyjne. W 2015 roku za zbiór opowiadań Babidło otrzymała pierwszą nagrodę Konkursu Literackiego im. Henryka Berezy. Pierwszej powieści, Koniec świata umyj okna, przyznano Nagrodę Literacką Miasta Radomia. West Farragut Avenue to jej trzecia powieść i trzecia nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii proza.
Elżbieta Łapczyńska, Mowa chleba, Wydawnictwo Agora
Elżbieta Łapczyńska wraca z całą mocą literackiego warsztatu, zabierając nas w Mowie chleba w nieprzyjemną, niewygodną, dobijającą wręcz opowieść o życiu i losie kobiet i dzieci w Rumunii lat 80. Tej rządzonej przez dyktatora Nicolae Ceauşescu, będącej współcześnie chyba największą przestrogą przed autorytarnymi zapędami polityków. Kapituła Nagrody Literackiej Gdynia dostrzegła, że Mowa chleba „konfrontuje czytelnika z dramatem dzieci skazanych na łaskę instytucjonalnej opieki, łącząc realizm z elementami fantastycznymi”.
Elżbieta Łapczyńska otrzymała Nagrodę Conrada za Bestiariusz nowohucki. Jest laureatką Międzynarodowego Konkursu na Dramat Współczesny o Tematyce Żydowskiej oraz Nagrody im. Adama Włodka, półfinalistką Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Mowa Chleba to jej druga nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia, poprzednią uzyskała w 2021 roku za Bestiariusz nowohucki.
Izabela Tadra, Hotel ZNP, Wydawnictwo Filtry
Hotel ZNP składa się z monologów – głównej bohaterki, ale również innych postaci. To oni relacjonują nam poszczególne wydarzenia, a przede wszystkim życie Belci, jej relacje z innymi: matką, kochankiem, ale również tytułowym hotelem, który pojawia się tu nieprzypadkowo. To, jak zrozumiemy i poskładamy opowieść głównej protagonistki, zależy w dużej mierze od nas. Kapituła Nagrody Literackiej Gdynia, nominując Hotel ZNP, dostrzegła, że Izabela Tadra w „Hotelu ZNP wykorzystuje satyryczny monolog do krytycznego spojrzenia na społeczne hierarchie i kulturowe schematy”.
Izabela Tadra ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Filmową, Teatralną i Telewizyjną w Łodzi. W przeszłości dziennikarka prasowa, teksty publikowała w „Fantasy”, „Super Expressie”, „Pulsie Biznesu” czy „Bluszczu”. Od kilkunastu lat zajmuje się głównie komunikacją korporacyjną. Zgłębia różne dziedziny sztuki – animacje, grafikę, poezję i scenopisarstwo. Hotel ZNP to jest debiutancka powieść i pierwsza nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia.
Michał Trusewicz, Plemię, ArtRage
Michał Trusewicz, przede wszystkim, zachwyca językiem: użyciem gwary, archaizmami, regionalizmami. Ten stylistyczny wybór doskonale zgrywa się z samą historią Plemienia, opowiadającą o tych, co żyją pod spodem świata. Nie jest to lektura prosta, co zauważyła Kapituła Nagrody Literackiej Gdynia, bowiem „tworzy wielowarstwową metaforę wykluczenia poprzez innowacyjne użycie języka i konstrukcję świata przedstawionego”. Na tej lekturze trzeba się skupić, ale też skupić się warto.
Michał Trusewicz jest redaktorem, krytykiem literackim, pisarzem. Redagował magazyn literacki „Wizje”. Publikował w „Fabulariach” i gdyńskiej „Blizie”. Autor Frakcji i Przednówka, powieściowo debiutował dopiero Plemieniem. To jego pierwsza nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia.
Pełna lista nominowanych do 20. Nagrody Literackiej Gdynia za 2024 rok.