Aktualności Kotocentryczny świat kultury

Mówi się, że związek człowieka z kotem jest zupełnie inny niż ten z psem. Że to kot zdecydował o udomowieniu sobie człowieka, a nie człowiek – kota. W pewnym momencie naszej długiej, wspólnej historii ten przedstawiciel rodziny kotowatych nie tylko zamieszkał z człowiekiem, ale również stał się jego niesłabnącym źródłem natchnienia oraz pomysłów. Nieraz również to koty obsadzano w głównych rolach różnych dzieł kultury – i nie mamy tu na myśli jedynie kotów z musicalu Koty. W końcu taki Behemot to jedna z kluczowych postaci Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa – czarny, ogromny, przechadzający się dwóch łapach po centrum Moskwy, wygadany i lubujący się nie w mleczku, a wódce. A kot z Cheshire, o którym czytamy lub którego oglądamy w ekranizacjach Alicji w Krainie Czarów Lewisa Carrolla? Jego umiejętność znikania i pozostawienie po sobie jedynie szerokiego, niepokojącego uśmiechu fascynuje i – ponownie – inspiruje do dziś.

Oddawanie kotom głosu, który mogą usłyszeć i zrozumieć ludzie czy dodawanie im innych cech ludzkich, to domena literatury fantastycznej. Pokazuje to, między innymi Jim Butcher w Wiatrogonie Aeronauty, kreując rasę nie tylko kotów mówiących, ale również inteligentnych i skłonnych do tworzenia organizacji w stylu Ojca chrzestnego, choć ich cel jest ciut inny niż głowy rodu Corleone. Innych kocich bohaterów młodsi czytelnicy znajdą w serii Wojownicy Erin Hunter (właściwie Kate Cary, Cherith Baldry, Tui Sutherland, Gillian Philip, Inbali Iserles i Victoria Holmes). Poznajemy w nich członków czterech różnych klanów, przeżywających niezwykłe przygody w bogatym świecie pełnym kocich mitów, podań czy hierarchii. A nieco młodszych (choć nie tylko, no nie udawajmy) czytelników może zainteresować przezabawny komiks Kasia i jej kot, o pewnej małej dziewczynce, która wraz z wychowującym ją samotnie tatą adoptowała rudego Sushiego. Znajdziemy w nim sporo praktycznych porad, ale również fantastycznych marzeń kociego protagonisty, na przykład o zostaniu kocinautą.

W prozie wciąż niepodzielnego mistrza inteligentnych komedii Terry’ego Pratchetta spotykamy siejącego grozę wśród okolicznych kocurów Greebo, należącego (?) do Niani Ogg. I chociaż ten pupil czarownicy niekoniecznie umie mówić, to od czasu do czasu z pomocą swojej właścicielki przyjmuje ludzką postać, gdy akurat jest potrzebny w kolejnych przygodach wiedźm ze Świata Dysku. Zresztą, Pratchett popełnił nawet książkę wyłącznie o tych zwierzakach – w Kocie w stanie czystym znajdziemy sporo anegdot i ciekawostek podlanych specyficznym, nieco ironizującym poczuciem humoru pisarza. Nie, żeby wiele musiał zmyślać, życie z kotem to w końcu nie nieustająca przygoda. Zresztą podobnie zabawną książeczkę o kotach napisał Dawid Ratajczak – jego Jak wytresować kota? przypadnie do serca wszystkim, którzy doskonale wiedza, że tego zrobić się właściwie nie da, a wszelkie próby skończą się… no cóż, zabawną klapą.

Ale przecież o kotach nie pisano tylko i wyłącznie z użyciem fantastycznych elementów. W 2018 roku ukazała się antologia anegdot i obserwacji O kotach, w której znajdziemy teksty między innymi Stefana Chwina czy Olgi Drendy. Możemy też sięgnąć po japońską klasykę i z perspektywy kociego narratora śledzić życie jego właściciela w czasie wojny Japonii z Rosją w Jestem kotem Natsume Sōsekiego. Albo wybrać coś bardziej współczesnego, na przykład Kota, który spadł z nieba Takashiego Hirade i sprawdzić, jak pewna malutka kotka „wychodziła sobie” mieszkanie u pewnego tokijskiego małżeństwa, stając się również przyczynkiem do całkiem poważnych przemyśleń dotyczących życia.

Jeśli zaś szukamy czegoś konkretniejszego o kotach, to na półkach naszej Biblioteki czekają choćby Koty. Historia, zwyczaje, obserwacje, anegdoty Julesa Champfeury – całkiem poważne opracowanie dotyczące obecności kotów w zachodniej kulturze. Czy cenione i popularne Kocie mojo, czyli jak być opiekunem szczęśliwego kota – poradnik napisany przez Jacksona Galaxy i doktora Mikela Delgado.

Tak więc, drogie czytelniczki i drodzy czytelnicy – szczęśliwego Światowego Dnia Kota!
Przypominamy również, że do końca lutego w wybranych filiach naszej Biblioteki trwa zbiórka na rzecz kocich mieszkańców Ciapkowa.